een bijdrage van:
Marieke Römer
Vrijgevestigd psychiater in het Lorentzhuis te HaarlemOpleiding: medisch specialist psychiatriespecialiteit: psychiatrie in gezinnen en relaties
publicaties:
Römer, M.
(2014).
Wie heeft er het meeste last van ADHD? Tijdschrift voor Psychotherapie.Jrg 40 (1) 49-61
Römer, M.C.
( 2013): ADHD.
In : Baars,J.& van Eekeren,E: een psychische stoornis heb je niet alleen. Amsterdam: Boom
Marieke Römer is BIG- geregistreerd psychiater en systeemtherapeut.
Ze werkte in de forensische- en kinder-en jeugdpsychiatrie en bij een RIAGG met als aandachtsgebieden: acute psychiatrie, depressie, borderlineproblematiek, ADHD en autisme bij volwassenen.
Marieke Römer is lid van de Vereniging voor Psychiatrie, opleider en supervisor van de Nederlandse Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie.
Zij is docent in de intensieve opleiding tot systeemtherapeut in het Lorentzhuis en in andere settings.
OVER HOE JE SAMEN MET DE KOOIKERHOND EN JE FAMILIE JE LAST EN WEG VERLICHT
Door wie, voor wie en waartoe….
Roel Steenhuis is een doorgewinterde fokker van kooikerhonden op de Altforsterhof en samen met zijn vrouw Angeline zit hij al ruim veertig jaar in het vak.
Daarnaast was hij docent Agogiek aan de faculteit, sociaal agogische opleidingen van de Hoge school van Utrecht, een mooie combinatie om hulphondjes in gezinnen te plaatsen.
Zijn hart gaat ernaar uit om kinderen met een handicap verder op weg te helpen met een kooikerhond.
Hij heeft mij gevraagd om vanuit mijn achtergrond als psychiater en als trotse eigenares van een kooiker van de Altforsterhof samen met mijn vrouw, mee te schrijven over dit onderwerp.
Ik werk met gezinnen en relaties waarbij er sprake is van een psychische aandoening bij een of meerdere van de gezinsleden.
De handicap drukt een grote stempel op het gehele gezin en het vraagt extra inzet en ervaring om ervoor te zorgen dat het leven gewoon doorgaat en ieder zijn weg in het leven vindt.
Voor deze gezinnen en of relaties kan een kooiker een grote hulp zijn om het leven te verlichten letterlijk en figuurlijk.
Roel Steenhuis zet zich al jaren in voor de kooiker als hulphond en ik zal vanuit mijn achtergrond hierbij aansluiten.
Wat brengt een kooiker in mijn gezinsleven?
Ik leef met Bodine, we zijn al twintig jaar gelukkig getrouwd als dames stel.
We hebben tien jaar een gezinsuitbreiding gehad van een kooiker die ons leven verrijkte.
Een jaar na zijn dood wilden we dolgraag weer een kooiker en zo zijn we nu heel blij met Pluim van bijna vijf maanden oud.
Een mannetje die zich laat horen, die duidelijke taal spreekt als hij iets wil.
Eerst zachtjes piepen als hij uit de bench wil, dan steeds duidelijker om ons tenslotte luidkeels jankend ervan te overtuigen dat we echt in actie moeten komen.
Kwispelend van blijheid overstelpt hij ons met liefdesbetuigingen en vliegt hij naar buiten.
Binnen drie minuten heeft hij al zijn behoeften gedaan, daarna is het ruiken en spelen.
Ik voel zijn levenslust, zijn blijheid en uitbundigheid, die me meenemen in de dag.
Ik heb eerst nog een slaperig hoofd en loop langzaam met hem mee, maar gaandeweg krijg ik zin om mee te spelen en gooi ik de bal die hij achterna rent.
Om hem vervolgens voor mijn voeten te leggen, ‘ nog een keer, nog een keer asjeblieft’!
Dit heb ik hem wel eerst geleerd, maar hij kan er maar geen genoeg van krijgen en ik ook niet.
Ook kinderen die ik tegenkom in het park willen de bal gooien en Pluim loopt er enthousiast achteraan.
Ze vallen voor hem, willen hem aaien en met hem spelen.
‘Oh wat is hij zacht, ach wat lief, wat lekker ondeugend’!
Thuis gekomen wil hij meteen naar Bodine en op haar bed springen.
Zij heeft last van een depressie die zwaar op haar gemoed rust.
Ze heeft moeite de dag te beginnen, geen levenslust, geen zin om iets te gaan doen.
Dan stormt Pluim binnen, ze roept hem en is blij als hij tegen haar bed springt.
Ik zie ze knuffelen en ik word blij van binnen, de depressie heeft even geen schijn van kans, tegen zoveel levensvreugde kan hij niet op!
Mijn dag begint dubbel goed, want als zij blij is maakt mijn hart een sprongetje.
Ik weet dat het niet lang duurt, maar de blijheid is er nog steeds, de depressie is niet de baas, wij zijn dat!
En Pluim is onze grote gids daarin.
Hij is gewoon blij van nature, hij wil wel bijna de hele dag spelen en grijpt daarbij alles aan, een stokje, een vlieg, een balletje en ons natuurlijk, dat wil hij het liefst.
Samen, daar draait het bij hem om, hij volgt mij overal, wil in mijn buurt zijn.
Zelfs mee naar de wc, de geuren ruiken, dat doet hij bij andere honden ook, dus waarom niet bij mij.
Ik neem zijn blijheid met me mee en zijn levenskracht en speelsheid.
Hij wil een roedel zijn, dat geeft veiligheid en kracht.
Samen sta je sterk, samen is het leuker!
Hoe ziet autisme eruit in het algemeen en in het gezin.
In het nieuwe handboek van de psychiatrie de DSM-5, worden de ‘oude’ diagnoses PDD-NOS, Asperger en Klassiek Autisme samengevoegd onder één noemer;
Autisme Spectrum Stoornis( ASS).
De term spectrum geeft aan dat er diversiteit is in de manier hoe autisme zich uit.
Er kan aangegeven worden of er sprake is van een ‘milde’ of ‘ernstige’ mate van ASS.
De criteria zijn samengevat onder:
1) Kwalitatieve beperkingen in de sociale communicatie en interactie
2) Repetitief gedrag en specifieke interesses.
Bij mensen met autisme werkt de informatieverwerking in de hersenen op een andere manier.
Je wordt ermee geboren en het blijft gedurende je hele leven een rol spelen.
De opvoeding is niet de oorzaak, wel kan het klimaat in het gezin het autisme positief of negatief beïnvloeden.
Alles wat mensen met autisme zien, horen, ruiken, voelen wordt op een geheel eigen manier verwerkt wat een mix van sterke en zwakke kanten met zich meebrengt.
Zo hebben mensen met autisme vaak een goed oog voor detail, zijn ze eerlijk, recht door zee, analytisch en hardwerkend, maar hebben ze moeite met overzicht houden en sociale contacten en hebben ze een opvallend beperkt aantal interesses of activiteiten.
Daarnaast is er veelal sprake van problemen in de zintuiglijke prikkelverwerking van waaruit moeilijkheden ontstaan met het herkennen van lichamelijke signalen.
Mensen met autisme leven in een prikkelrijke, weinig voorspelbare en daarom vaak beangstigende wereld.
Dit kan zorgen voor extra veel stress en spanning wanneer er onvoldoende rekening wordt gehouden met deze beperkingen.
Als de lichamelijke signalen die passen bij de stress en spanning niet herkend worden, is er sprake van een verhoogd risico op het ontstaan van ofwel externaliserende problemen waarbij de emoties naar buiten gericht worden ( o.a.agressief gedrag, impulsief en overactief gedrag, ongehoorzaamheid) ofwel internaliserende problemen waarbij de emoties naar binnen gericht worden ( o.a.angst, apathie, somberheid, lichamelijke klachten).
Er kan bijvoorbeeld snel vlam in de pan slaan wat tot ruzie kan leiden of iemand trekt zich terug uit het sociale leven en zit eindeloos achter de computer.
Dit kan de kenmerken van autisme weer versterken.
Ouders voelen zich chronisch pedagogisch onmachtig en raken uitgeput, broertjes en zusjes komen in de knel.
Wat kan een kooiker betekenen voor het gezin?
Een hond trekt je met zijn verwelkoming en speelsheid onherroepelijk in het contact en het hier en nu.
Hij vraagt er niets voor terug, hij is er gewoon.
Als je geen zin hebt om te spelen is het ook goed.
Je kunt jezelf zijn met een hond.
Dat geeft ontspanning.
Als je autisme met je meedraagt kan een kooiker je helpen om het leven aan te kunnen, om bijvoorbeeld de dag te beginnen als je samen uit gaat.
Je ontmoet mensen via je hond en dat is veilig, je hoeft niet persoonlijk te zijn.
Het contact met je hond is ook niet persoonlijk maar wel intiem en heel lijfelijk.
Het aaien en spelen voelt heel dichtbij en geeft je fysieke ontspanning en ook mentale kracht.
Je kunt vertrouwen krijgen dat je een goed baasje bent, dat de hond op je gesteld is hoe dan ook.
Je hoeft er niets speciaals voor te doen.
Ook in de relaties geeft de kooiker ontspanning, hij pest niemand, hij ziet het gezin als zijn roedel, waarin hij veiligheid en kracht zoekt.
Hij verdedigt zijn erf en zijn roedel.
Dat geeft een gezin meer kracht, het is echt een gezinsuitbreiding.
Marieke Römer 29 aug. 2017
Er komt meer levensvreugde en het autisme kan minder centraal komen te staan.
NOOIT MEER ALLEEN EN EEN GROTE VERANTWOORDELIJKHEID.
